นักเทคนิคการแพทย์คืออะไร?
นักเทคนิคการแพทย์ (Medical
technologist หรือ Medical laboratory technologist) เป็นวิชาชีพทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ
ที่ปฏิบัติงานภายในห้องปฏิบัติการทางการแพทย์ ตามพระราชบัญญัติวิชาชีพเทคนิคการแพทย์
พ.ศ. 2547 ได้ให้ความหมายของวิชาชีพเทคนิคการแพทย์ไว้ว่า
เป็นวิชาชีพที่กระทำต่อมนุษย์เพื่อให้ได้สิ่งตัวอย่างทางการแพทย์
และการดำเนินการโดยวิธีทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในการตรวจ ทดสอบ วิเคราะห์ วิจัย
และการรายงานผลการตรวจ เพื่อวินิจฉัย การติดตามการรักษา การพยากรณ์โรค
และการป้องกันโรค หรือเพื่อประเมินภาวะสุขภาพ
การเรียนการสอนในสาขาเทคนิคการแพทย์นั้น
ครอบคลุมสาขาวิชาต่าง ๆ ดังนี้
สาขาเคมีคลินิก
เป็นการตรวจสารชีวเคมีในเลือด ปัสสาวะ และน้ำคัดหลั่ง จากส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย เช่น การตรวจน้ำตาล ไขมัน ฮอร์โมน โปรตีน เกลือแร่ วิตามิน และการวิเคราะห์หาระดับยาในเลือด เพื่อใช้ในการตรวจวินิจฉัยหา ความผิดปกติของอวัยวะต่าง ๆ และติดตามผมการรักษา
สาขาจุลชีววิทยาคลินิก
เป็นการเพาะเลี้ยงเชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา และไวรัสที่ทำให้เกิดโรค การตรวจแยกชนิดของจุลชีพ การทดสอบหาชนิด และปริมาณของยาปฎิชีวนะที่มีประสิทธิภาพในการรักษาผู้ป่วย เช่น อหิวาตกโรค บิด ไทยฟอยด์ โรคติดเชื้อทางเดินอาหาร โรคติดเชื้อทางเดินปัสสาวะและโรคผิวหนัง เป็นต้น รวมทั้งการตรวจวิเคราะห์หาเชื้อจุลินทรีย์ในอาหารและน้ำดื่ม ซึ่งก่อให้เกิดอันตรายต่อผู้บริโภค
· การตรวจทางธนาคารโลหิต
เป็นการตรวจเกี่ยวกับการบริจาคโลหิตและการรับโลหิตจากผู้บริจาค โดยการตรวจหาหมู่เลือดการเตรียมเลือดของผู้บริจาคที่ปลอดภัยจากโรคติดเชื้อร้ายแรง เช่น โรคเอดส์ กามโรค ไวรัสตับอักเสบ การทดสอบการเข้ากันได้ระหว่างผู้ป่วยและผู้บริจาค นอกจากนี้ การตรวจทางด้านธนาคารโลหิตยังรวมไปถึงการตรวจการเข้ากันได้ของเนื้อเยื่อเพื่อการปลูกถ่ายอวัยวะ
· สาขาปรสิตวิทยา
· สาขาภูมิคุ้มกันวิทยา
· สาขาโลหิตวิทยา
เป็นการตรวจเกี่ยวกับเซลล์เม็ดเลือดในร่างกายได้แก่ เม็ดเลือดแดงเม็ดเลือดขาวและเกร็ดเลือด โดยอาศัยกล้องจุลทรรศน์ในการตรวจเป็นส่วนใหญ่เพื่อเป็นข้อมูลในการวินิจฉัยความผิดปกติหรือโรคทางโลหิตวิทยา เช่นภาวะโลหิตจาง มะเร็งเม็ดเลือดขาว โรคไข้เลือดออก โรคไข้มาลาเรีย และภาวะผิดปกติของการแข็งตัวของเลือด
หน้าที่ของนักเทคนิคการแพทย์
นักเทคนิคการแพทย์นั้นมีหน้าที่ตั้งแต่กระบวนการรับสิ่งส่งตรวจจากผู้เข้ามารับบริการ
เช่น เลือด ปัสสาวะ อุจจาระ
โดยจะทำการตรวจสอบชื่อและสิ่งส่งตรวจของผู้ป่วยว่าเป็นคนเดียวกัน
และจะตรวจดูคุณภาพของสิ่งส่งตรวจว่าเหมาะสมสำหรับนำมาทดสอบทางห้องปฏิบัติการหรือไม่
เนื่องจากสิ่งส่งตรวจที่ไม่เหมาะสมจะมีผลต่อการผลทดสอบด้วย หลังจากนั้น
จะนำสิ่งส่งตรวจไปทำการตรวจวิเคราะห์ทางห้องปฏิบัติการทางการแพทย์เพื่อวินิจฉัย
พยากรณ์ ติดตาม หรือประเมินสุขภาวะของผู้เข้ามารับบริการ
ซึ่งจะรายงานผลให้แก่แพทย์หรือผู้ป่วยได้ทราบต่อไป
นอกจากนั้น
นักเทคนิคการแพทย์ยังต้องควบคุมคุณภาพต่าง ๆ ภายในห้องปฏิบัติการทางการแพทย์
อาทิเช่น การควบคุมคุณภาพของการรับสิ่งส่งตรวจ ขั้นตอนระหว่างการทดสอบ
และตรวจสอบความถูกต้องของผลทดสอบ โดยปกตินั้น
นักเทคนิคการแพทย์จะทำการลงชื่อเพื่อรับรองผลการทดสอบทุกครั้งก่อนรายงานผลทางห้องปฏิบัติการ
คุณสมบัติของนักเทคนิตการแพทย์
- จบชั้นมัธยมศึกษาปีที่6 สายวิทยาศาสตร์- มีสุขภาพสมบูรณ์แข็งแรงทั้งกายและจิตใจอันไม่เป็นอุปสรรค
ต่อการศึกษาและการประกอบอาชีพ
- เป็นผู้ที่สนใจในงานค้นคว้าวิจัยมีความละเอียดรอบคอบและ
มีความรับผิดชอบสูงรวมทั้งต้องมีจิตใจรักการบริการแก่ผู้ป่วย
แนวทางในการประกอบอาชีพ
ผู้ที่จบปริญญาตรีวิทยาศาสตรบัณฑิต
(เทคนิคการแพทย์) และได้ขอรับใบอนุญาตประกอบโรคศิลปะสาขาเทคนิคการแพทย์
มีแนวทางการประกอบอาชีพและการศึกษาต่อ ดังนี้
1. เข้าทำงานในตำแหน่งนักเทคนิคการแพทย์
รับราชการ ได้แก่ ห้องปฏิบัติการชันสูตรในโรงพยาบาลต่าง ๆ
ในสังกัดกระทรวงสาธารณสุข มหาวิทยาลัย กองทัพ องค์การ และสถาบันวิจัยต่าง ๆ เอกชน
ได้แก่ ห้องปฏิบัติการโรงพยาบาลเอกชน ศูนย์แลปต่าง ๆ บริษัทจำหน่ายผลิตภัณฑ์และเครื่องมือทางการแพทย์
ตลอดจนโรงงานอุตสาหกรรม
2. เข้าทำงานในตำแหน่งอาจารย์ในสถาบันที่มีการเรียนการสอนดังกล่าว
ปัจจุบันทบวงมหาวิทยาลัยได้จัดสาขาเทคนิคการแพทย์ เป็นสาขาวิชาชีพขาดแคลน
ซึ่งสถาบันต่าง ๆ ทั้งภาครัฐและเอกชนจะต้องเพิ่มจำนวนผลิตนักเทคนิคการแพทย์
และวิชาชีพนี้จะยังได้รับเงินเพิ่มพิเศษนอกเหนือจากเงินเดือน
3. เข้าศึกษาต่อระดับปริญญาโทและเอกทั้งในและต่างประเทศได้หลายสาขา
เช่น สาขาเทคนิคการแพทย์ พยาธิวิทยาคลีนิก จุลชีววิทยา ชีวเคมี พยาธิชีววิทยา
สรีรวิทยา พิษวิทยา นิติวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีชีวภาพ อายุรศาสตร์เขตร้อน
วิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม เป็นต้น หรืออาจจะเปลี่ยนไปเรียนสาขาอื่น เช่น ปริญญาโท
ทางธุรกิจ หรือเข้าศึกษาแพทย์